Normal koşullarda, böbrek nakillerinde donör ve alıcı kan gruplarının uyumlu olması gerekiyor. Özellikle O grubu hastalar, yalnızca O grubu böbrek alabiliyor. Bu da dünya genelinde nakil listelerinin yarısından fazlasını oluşturan O grubu hastalar için bekleme süresini dramatik biçimde uzatıyor.
Araştırmacılar bu sorunu aşmak için, A grubu böbreği “O grubu böbreğe dönüştürmeyi” başardı. Çalışmada, kan grubunu belirleyen şeker moleküllerini (antijenleri) böbrekten “kesip atan” özel enzimler kullanıldı.
Araştırmanın başyazarı, Kanada’daki British Columbia Üniversitesi’nden Biyokimyager Stephen Withers, “Bu enzimleri moleküler makas gibi kullanıyoruz. Kan grubu antijenlerini temizlediğimizde, bağışıklık sistemi organı artık yabancı olarak görmüyor” dedi.
İlk kez insan modeli üzerinde denendi
Araştırma ekibi, dönüştürülmüş böbreği beyin ölümü gerçekleşmiş bir insanda kısa süreli test etti. Böbrek birkaç gün boyunca çalışmaya ve idrar üretmeye devam etti. Ancak üçüncü gün, kan dolaşımında yeniden A tipi moleküller görülmeye başladı ve hafif bir bağışıklık tepkisi oluştu.
Withers, “Bu tepki beklenenden çok daha zayıftı. Vücut, böbreği tolere etmeye çalışıyordu. Bu, uzun vadede umut verici bir sinyal,” dedi.
Nakil bekleyen binlerce kişi için umut
ABD’de her gün ortalama 11 kişi böbrek nakli beklerken hayatını kaybediyor. Çalışmanın araştırmacılarına göre bu yöntem geliştirilirse, kan grubu uyumsuzluğu nedeniyle organ bekleyen binlerce hastanın hayatı kurtarılabilir.
Önümüzdeki adımlar
Bilim insanları şimdi yöntemin uzun vadeli dayanıklılığını ve güvenliğini test etmeyi planlıyor. Canlı insan denemelerine geçilmeden önce, böbreğin bağışıklık tepkilerine karşı tam koruma sağlayacak enzim kombinasyonları üzerinde çalışılıyor.
Araştırmanın sonuçları, Nature Biomedical Engineering dergisinde yayımlandı.
Withers, “Bu, temel bilimin hasta bakımına dokunduğu anlardan biri. Yıllar süren laboratuvar çalışmalarının, gerçek hayat kurtarmaya yaklaştığını görmek bizi motive ediyor” dedi.
